Lời nói đầu
Ban chuyển ngữ Hội Tiếng Nói Chung xin dịch bản hướng dẫn làm đơn xin việc làm và bản CV từ trang nhà InfoFinland (www.infofinland.fi), bản hướng dẫn hy vọng sẽ đem hữu ích cho cộng đồng người Việt ở Phần Lan. Có thể một số người Việt đôi lúc cần sự hướng dẫn cách viết đơn, viết bản CV và chuẩn bị về mặt tinh thần lẫn sức khoẻ trước ngày được mời đi phỏng vấn như thế nào. Xin đọc bài dịch ở dưới đây. Chân thành cảm ơn quý đồng hương.
Hướng dẫn cách viết đơn xin việc làm và làm bản CV
CV viết tắc trong tiếng La Tinh là Curriculum vitae, là một tập văn bản tài liệu tóm tắt về bản thân, quá trình được giáo dục, đào tạo và liệt kê các kinh nghiệm việc làm dùng để xin việc làm.
Thông thường bạn tìm việc làm thì cần phải gửi một tờ đơn xin việc làm và bản CV cho chủ công ty; đơn xin việc làm và CV phải viết cùng một ngôn ngữ đến một công ty mà họ đang dùng ngôn ngữ đó, mục đích của việc viết đơn là đánh thức sự thu hút đến chủ công ty để họ mời đi phỏng vấn.
Chủ công ty thông báo tuyển nhân viên
Trước khi bạn viết đơn, hãy đọc kỹ càng chủ công ty đang tìm những tài năng gì và những yêu cầu gì và so sánh với tài năng của mình. Bạn có thể gọi điện thoại và hỏi thêm nếu trong bản thông báo không có đáp ứng theo tài năng của bạn, hãy gọi điện và hỏi một công việc cụ thể, nếu bắt buộc phải gọi điện.
Viết đơn xin việc làm
Mỗi lần bạn xin việc làm mới thì cần phải viết một tờ đơn mới và cập nhật lại bản CV, bạn có thể đính kèm đơn xin việc và CV qua thư điện tử (sähköposti), hãy nhớ chuyển bản CV qua dạng PDF. Thông thường bạn có thể gửi đơn và CV qua trang mạng của chủ công ty, thỉnh thoảng đơn xin việc cũng có thể là dạng video.
Bạn cũng có thể làm quyển sách portfolio (quyển sách nhỏ giới thiệu vắn tắt về bản thân, liệt kê về quá trình tiến triển các nghề nghiệp, các khóa học, các dự án và sự kiện mình đã làm và đang làm, sự mong đợi và ước muốn và các kế hoạch trong tương lai của mình, portfolio cũng có thể tạo thành quyển sách điện tử).
Mặt khác bạn cũng có thể giới thiệu về bạn qua một trang mạng nói về nghề nghiệp, kinh nghiệm việc làm và tiểu sử của bạn.
Đơn viết phải đáp ứng theo bản thông báo của chủ công ty, theo các nguyện vọng và các đòi hỏi của họ. Hãy nhấn mạnh những tài năng cụ thể của bạn trong đơn xin và hãy cam đoan bạn chính là người thích hợp cho việc làm mà họ đang tìm.
Viết một tờ đơn không quá một trang giấy A4, sau khi đã viết xong hãy nhờ người khác đọc dùm và đánh giá có gì sai sót và đơn của bạn có quyến rũ chủ công ty hay không.
Cô giáo Jenni chuyên dạy tiếng Phần Lan có hướng dẫn trên kênh Youtube cách làm đơn xin việc và làm bản CV: https://www.youtube.com/watch?v=YKyNcYX90nQ
Lương yêu cầu trong đơn
Thông thường người xin việc có thể đề nghị mức lương trong đơn xin việc, đừng yêu cầu lương quá cao và cũng quá thấp, bạn có thể tìm hiểu thêm về mức lương theo ngành nghề từ các Nghiệp đoàn ở Phần Lan và hãy nhớ rằng chủ công ty không được trả lương quá thấp theo quy định của hợp đồng lao động đã chỉ định.
Làm việc không lương chỉ hợp pháp thông qua văn phòng lao động, phòng lao động giới thiệu các chỗ làm để thử thách hoặc các nơi thực tập để chuẩn bị xin vào trường nghề đào tạo. Nếu đã ký hợp đồng với công ty có nêu thời gian thử thách(koeaika) thì phải trả lương như thường lệ.
Hãy xem nguồn về mức lương tối thiểu ở Phần Lan, mức lương tối thiểu không có quy định trong luật phát nhưng các nghiệp đoàn trung ương và nghiệp đoàn doanh nghiệp đã định mức lương tối thiểu theo các ngành nghề khác nhau: https://www.infofinland.fi/fi/work-and-enterprise/employees-rights-and-obligations/conditions-of-employment-and-salary-in-finland
Hãy nhận rõ tài năng của chính mình
Nếu bạn biết rõ tài năng của bạn là gì, đây là điều lợi ích trong việc xin việc làm, tài năng về nghề nghiệp, kinh nghiệm việc làm và hãy nêu những tài năng đó bạn đã học từ đâu, cũng có thể nêu những tài năng đã được trao dồi thông qua các sở thích, mặt khác cũng có thể nêu về những ưu điểm mạnh của bạn.
Bằng cấp và giấy chứng nhận làm việc
Hãy cất giữ các bằng cấp và giấy chứng nhận việc làm mà bạn đã làm qua. Sau khi kết thúc hợp đồng làm việc hoặc thực tập, hãy nhớ nhắc chủ công ty làm giấy chứng nhận việc làm hoặc từ các trường học mà mình đã học. Chủ công ty có bổn phận làm giấy chứng nhận việc làm nội trong vòng 10 năm kể từ ngày đã kết thúc công việc.
Giấy chứng nhận việc làm không cần phải gửi trước cho chủ công ty, bạn nên đem theo vào ngày được mời đi phỏng vấn nếu chủ công ty muốn kiểm tra lại. Nếu có giấy chứng nhận việc làm ở nước ngoài, tốt nhất bạn phải dịch sang tiếng Phần Lan hoặc tiếng Thuỵ Điển.
Thông tin hướng dẫn về giấy chứng nhận việc làm: https://www.infofinland.fi/fi/work-and-enterprise/employees-rights-and-obligations/certificate-of-employment
Việc chứng thực bằng cấp nước ngoài
Xin việc làm ở Phần Lan sẽ dễ dàng hơn nếu bằng cấp nước ngoài của bạn phù hợp với bằng cấp của Phần Lan, bạn có thể viết đơn lên Opetushallitus hoặc một cơ quan thẩm quyền ở Phần Lan để họ chứng thực bằng cấp của bạn. Việc chứng thực bằng cấp sẽ bị thu phí.
Thông tin hướng dẫn cách làm thủ tục chứng thực bằng cấp nước ngoài của bạn:
https://www.infofinland.fi/fi/work-and-enterprise/foreign-diploma-or-degree-in-finland
Viết đơn mở
Bạn có thể liên lạc thẳng tới công ty mà bạn cảm thấy phù hợp, bạn có thể viết đơn mở hoặc gọi điện thoại mặc dù công ty đó hiện chưa có chỗ trống để nhận làm.
Hãy liệt kê trong đơn mở bạn có những tài năng gì và những công việc gì bạn có khả năng làm. Hãy kèm theo bản CV cho họ.
Bản CV
Trong bản CV bạn có thể viết tóm tắt các tài năng, kinh nghiệm và các trường học và nghề, Hãy tạo bản CV nhìn thấy thứ tự, gọn gàng và dễ đọc. Trong bản CV bạn liệt kê các tài năng theo thứ tự thời gian, chia theo nhóm thứ tự theo các ngành nghề.
Bản CV cũng có thể làm bằng video, quyển sổ nhỏ portfolio hoặc thông qua một trang mạng cá nhân của mình.
Bản CV dài 1-2 trang và hãy nhớ bổ sung vào CV nếu có thêm kinh nghiệm về một chỗ làm mới hoặc nghề mới.
Nội dung của bản CV sẽ như thế nào?
- Tên họ, địa chỉ nhà, địa chỉ thư điện và số điện thoại
- Liệt kê các kinh nghiệm việc làm theo thứ tự thời gian; bắt đầu từ chỗ làm mới nhất, hãy nêu việc làm đó kéo dài bao lâu và bạn làm những việc gì và tài năng gì mà bạn đã học qua.
- Liệt kê các bằng cấp theo thứ tự thời gian, bằng cấp mới nhất và bằng cũ ở dưới danh sách, tên của bằng cấp, chương trình bằng cấp, tên trường học/nghề và thời gian đào tạo.
- Liệt kê các khóa học ví dụ như các khóa học ngôn ngữ
- Kỹ năng khác như ngôn ngữ, công nghệ thông tin, thẻ cấp phép ví dụ giấy phép vệ sinh thực phẩm
- Có thể nêu mình đã được đằng các bài nghiên cứu hoặc cuộc phỏng vấn trên tờ báo chính thức hoặc đã làm nên một quyển sách
- Nêu về các sở thích và các công tác tín nhiệm trong xã hội.
- Bạn cũng có thể nhờ vài chủ công ty giới thiệu về bạn và ghi thông tin liên lạc về các chủ công ty này (hãy hỏi ý kiến của chủ công ty trước khi bạn vào bản CV).
Trang đầu của bản CV bạn có thể viết ngắn gọn vài câu sơ sơ về bạn và điểm mạnh của bạn, về tài năng làm việc. Trong CV bạn cũng có thể kèm theo ảnh của bạn.
Hãy làm mỗi bản CV riêng cho mỗi công ty.
Chuẩn bị tinh thần vào ngày phỏng vấn
Hãy tìm hiểu trước trang mạng của chủ công ty và suy nghĩ trước những tài năng gì mình nên quảng cáo trong ngày phỏng vấn, và nên thực tập cách nói và trả lời vài câu ở nhà về những tài năng của bạn.
Đều quan trọng khác là chủ công ty không được hỏi về gia đình của bạn, bạn thuộc tôn giáo gì hoặc bạn có hoạt động về chính trị hay không.
Nên nhắc tới chủ công ty là bạn đã tìm hiểu về công ty và bạn thật sự rất thích làm việc cho công ty này. Hãy suy nghĩ kỹ những câu hỏi nào nên hỏi chủ công ty.
Bắt đầu việc làm mới
Bất cứ trong hoàn cảnh nào, bắt buộc phải ký hợp đồng bằng giấy tờ trước khi bước vào làm việc, nên đưa vào những việc làm mình đã giao ước với chủ công ty trong bản hợp đồng làm việc, hãy đọc trước bản hợp đồng trước khi bạn ký tên.
Hãy tìm những công việc mà bạn được phép làm ở Phần Lan, bởi vì nếu giấy phép cư trú có giới hạn bạn những việc không được làm ở Phần Lan, mặt khác chủ công ty phải có bổn phận kiểm tra lại bạn có giấy phép làm việc ở Phần Lan hay không. Hãy tìm hiểu thêm thông tin hướng dẫn làm việc của sở di trú Migri.
Trước khi bạn bước vào làm việc, hãy trao cho chủ công ty thẻ đóng thuế. Thông tin hướng dẫn cách làm thẻ đóng thuế: https://www.infofinland.fi/fi/work-and-enterprise/taxation/tax-card
Trang nhà của InfoFinland do thành phố Helsinki đã soạn và được sự tài trợ bởi chính phủ Phần Lan và các thành viên trong Ban quản trị của trang nhà InfoFinland:
https://www.infofinland.fi/fi/work-and-enterprise/find-a-job-in-finland/job-application-and-cv