Ngày bỏ phiếu sớm trong nước 22.-28.3.2023. Ngày bầu cử chính thức chủ Nhật 2.4.2023. Công dân Phần Lan hiện đang sinh sống ở nước ngoài có thể bỏ phiếu 22.-25.3.2023.
Bầu cử Quốc hội được tổ chức 4 năm một lần. Trong các cuộc bầu cử, công dân Phần Lan bầu ra 200 dân biểu vào Quốc hội để quyết định các chính sách nội và ngoại của Phần Lan. Người dân Phần Lan có quyền bỏ phiếu nếu có quốc tịch Phần Lan và đủ 18 tuổi trước ngày 2.4.2023
Có 13 khu vực bầu cử ở Phần Lan và mỗi khu vực có danh sách ứng viên của đảng phái riêng biệt, cử tri chỉ được bầu một ứng viên duy nhất trong các danh sách ứng viên từ các đảng phái.
Nếu cử tri chưa nhận thư thông báo bầu cử qua bưu điện, cử tri có thể đăng nhập vào trang nhà www.suomi.fi/viestit để kiểm tra có giấy thông báo hay không. Cử tri không cần đem theo giấy thông báo bầu cử, chỉ cần đem theo sổ thông hành hoặc thẻ chứng minh cá nhân hoặc bằng lái xe là đủ để xác nhận lý lịch cá nhân tại phòng bỏ phiếu. Trong giấy thông báo có danh sách địa điểm để mình được bỏ phiếu sớm và địa điểm bỏ phiếu chính thức vào ngày 2.4.2023
Quyền bỏ phiếu ở nhà: Cử tri có quyền bỏ phiếu ở nhà nếu hội đủ được những điều kiện cho phép bỏ phiếu ở nhà, ví dụ như khuyết tật hoặc là bệnh nặng không thể di chuyển từ nhà tới phòng bỏ phiếu. Cử tri có thể thông báo đến hội đồng bầu cử địa phương hạn chót 21.3.2023 trước 16 giời chiều để họ cho biết ngày được bỏ phiếu ở nhà. Trong thư thông báo có số điện thoại để quý vị có thể liên lạc và đặt giờ để được bỏ phiếu ở nhà.
Trong thư thông báo bầu cử có chỉ định các địa điểm bỏ phiếu tại khu vực mình đang thường trú, xin kiểm trong thư mời các địa chỉ được đến bỏ phiếu sớm.
Hướng dẫn cách bỏ phiếu sớm tại phòng bầu cử. Tại văn phòng bầu cử , cử tri phải trình giấy chứng minh cá nhân để nhân viên cấp lá phiếu, sau đó vào phòng bỏ phiếu riêng biệt. Trong phòng bỏ phiếu riêng biệt là nơi mình quyết định sẽ bầu một ứng viên thích hợp với mình, xin lưu ý hãy ghi con số rõ ràng trong lá phiếu, sau đó gấp lá phiếu làm đôi để che kín con số mình đã ghi vào lá phiếu và đưa cho viên chức đóng mọc vào lá phiếu và bỏ lá phiếu vào bì thư và dán kỹ bì thư lại, sau đó viên chức sẽ bỏ vào bì thư lớn để di chuyển đến trung tâm bầu cử địa phương hiện mình đang thường trú.
Hướng dẫn cách bỏ phiếu vào ngày bầu cử chính thức 2.4.2023. Các văn phòng bỏ phiếu sẽ mở cửa từ 9 giờ sáng tới 20 giờ tối. Trình giấy chứng minh cá nhân cho viên chức, viên chức phát lá phiếu và sau đó bước vào phòng bỏ phiếu riêng biệt và ghi rõ con số của ứng viên thích hợp đối với mình, sau đó gấp lá phiếu làm đôi để che đậy con số mình đã ghi, sau đó viên chức đóng mọc vào lá phiếu và bỏ lá phiếu vào thùng phiếu được chỉ dẫn.
Mỗi cử tri đều có quyền bỏ phiếu kín và giữ quyền bảo mật thông tin, có nghĩa là không ai ép ai phải bộc lộ đã bầu ứng viên vào và đảng phái nào.
Thông tin về bầu cử www.vaalit.fi và cử tri cũng có thể gọi điện đến Bộ Tư pháp ở Phần Lan qua số 0800 94770, để được cung cấp thêm thông tin về cách đi bầu cử.
Các giai đoạn hình thành một chính phủ mới
Từ vựng:
Hallitustunnustelija: Lãnh đạo nhìn nhận chính phủ
Vaalien voittajapuolueen puheenjohtaja: Chủ tịch của đảng thắng cử
Tunnustelukysymykset: Các câu hỏi thăm dò
- Chính phủ mới sẽ bắt đầu thành lập sau khi đã có kết quả bầu cử quốc hội. Việc thành lập một chính phủ mới có thể sẽ kéo dài khoảng 1–2 tháng.
- Chủ tịch của đảng thắng cử sẽ dẫn đầu các giai đoạn thành lập tân chính phủ.
- Chủ tịch của đảng thắng cử sẽ đưa ra các câu hỏi thăm dò bằng văn bản chính thức đến tất cả các đảng phái khác và kêu gọi trả lời thông qua văn bản chính thức. Các câu trả lời trong văn bản có thể sẽ tiết lộ các đảng phái nào phù hợp với nhau để thành lập tân chính phủ, trong thời gian chờ đợi các câu trả lời, tất cả các nhóm đảng phái cũng có thể đàm phán về chương trình và các mục tiêu riêng của đảng mình.
- Sau khi đã trả lời xong các câu hỏi thăm dò và dựa theo các cuộc đàm phán, chủ tịch của đảng thắng cử sẽ tuyên bố các nhóm đảng phái nào được mời tham gia để thành lập tân chính phủ. Chủ tịch của đảng thắng cử sẽ mở các cuộc đàm phán và thương lượng thêm nội dung của chương trình tân chính phủ. Sau khi các đảng phái đã có một thỏa thuận về chương trình của tân chính phủ, các bên sẽ phân chia các chức vụ Bộ trưởng, họ thương lượng thêm ai sẽ trở thành Bộ trưởng của bộ ngành nào. Thông thường chủ tịch của đảng thắng cử sẽ là thủ tướng của tân chính phủ.
- Tổng thống Cộng hòa sẽ bãi nhiệm chính phủ cũ và bổ nhiệm các bộ trưởng mới. Sau đó tân chính phủ sẽ bắt tay làm việc trong Quốc hội.
Näin hallitus muodostetaan
- Hallitusta aletaan koota, kun eduskuntavaalien tulos on selvillä. Viime kerroilla hallitus on saatu kasaan noin 1–2 kuukaudessa.
- Yleensä suurimman puolueen puheenjohtajasta tulee hallitustunnustelija.
- Hallitustunnustelija aloittaa lähettämällä kaikille puolueille tunnustelukysymykset, joihin vastataan kirjallisesti. Niillä kartoitetaan, voisiko hallitusyhteistyö olla mahdollista. Puolueet keskustelevat myös epävirallisesti.
- Seuraavaksi hallitustunnustelija päättää, mitkä puolueet kutsutaan varsinaisiin hallitusneuvotteluihin. Niissä puolueet neuvottelevat tulevan hallitusohjelman sisällöstä.
- Kun hallitusohjelmasta alkaa olla sopu, puolueet jakavat keskenään ministeripaikat. Puolueet valitsevat itse, keistä henkilöistä tulee ministereitä. Pääministeriksi nousee yleensä suurimman puolueen puheenjohtaja.
- Tasavallan presidentti myöntää vanhalle hallitukselle eron ja nimittää uudet ministerit. Tämän jälkeen uusi hallitus aloittaa työnsä. Lähde: Helsingin Sanomat 7.3.2023: https://www.hs.fi/politiikka/art-2000009437029.html