Bầu cử cấp địa phương ở Phần Lan năm 2021
Nếu đồng hương có quốc tịch Phần Lan thì đồng hương có quyền đi bầu ở địa phương Phần Lan. Công dân Phần Lan phải tròn 18 tuổi trước ngày bầu cử chính thức. Ngày bầu cử chính thức là ngày 13.6.2021.
Nếu không có quốc tịch Phần Lan, nhưng là công dân của khối EU hoặc EEA (công dân Băng Đảo hoặc Na Uy) và đang công tác ở EU hoặc các dịch vụ hoạt động ở Phần Lan, hay một tổ chức quốc tế và là người thường trú tại Phần Lan ít nhất 51 ngày trước ngày bầu cử, thông tin sẽ được lưu trữ vào hệ thống dân số (väestötietojärjestelmä), 51 ngày trước ngày bầu cử chính thức 13.6.2021. Nếu không đạt được tiêu chuẩn 51 ngày thì hãy chờ cuộc bầu cử quốc hội EU vào năm 2024.
Nếu đồng hương không có quốc tịch Phần Lan, cộng thêm cũng không phải là công dân của khối EU hoặc EEA, nhưng đã thường trú ở Phần Lan ít nhất 2 năm không gián đoạn thì thông tin thường trú sẽ được lưu trữ vào hệ thống dân số trước 51 ngày bầu cử chính thức 13.6.2021. Nếu được những tiêu chuẩn như trên thì đồng hương sẽ được cấp phiếu bầu tại địa phương Phần Lan. Nếu không đạt được tiêu chuẩn như trên thì hãy thử cuộc bầu cử quốc hội EU vào năm 2024.
https://vaalit.fi/muiden-valtioiden-kansalaisten-vaalioikeudet-suomen-kuntavaaleissa
Lịch trình mới của cuộc bầu cử cấp địa phương ở Phần Lan:
1. Äänioikeusrekisterin tietojen poimintapäivä (missä kunnassa kukin on äänioikeutettu) – Các viên chức lấy thông tin từ hệ thống dân số để gởi thư thông báo bầu cử: 23.4.2021
2. Ehdokashakemusten jättöpäivä – Thời hạn các ứng cử viên ở Phần Lan phải nộp đơn xin ứng cử: 4.5.2021
3. Ehdokasasettelun vahvistaminen – Ngày duyệt xét và thông báo danh sách của các ứng viên: 14.5.2021
4. Äänioikeusrekisteri lainvoimainen – Quyền đăng ký bầu cử chính thức bước vào hiệu lực: 25.5.2021
5. Kotiäänestykseen ilmoittauduttava viimeistään 1.6.2021 ennen klo 16 – Thời hạn các cử tri phải thông báo quyền bỏ phiếu tại nhà, quyền bỏ phiếu tại nhà có các điều kiện riêng như những người khuyết tật hoặc bệnh nhân nằm gường không thể đến các địa điểm bầu cử để bỏ phiếu.
6. Ennakkoäänestys kotimaassa – Ngày bỏ phiếu sớm trong nước: 26.5 – 8.6.2021
7. Ennakkoäänestys ulkomailla – Ngày bỏ phiếu sớm ở nước ngoài: 2.-5.6.2021
8. Vaalipäivä- Ngày bầu cử chính thức: 13.6.2021
9. Tulosten vahvistaminen 16.6.2021 – Ngày phê duyệt kết quả bầu cử. Theo thường lệ thì tối ngày 13.6.2021 khoảng 21 giờ các đài truyền hình chính thống ở Phần Lan sẽ tuyên bố kết quả bầu cử vào buổi tối này.
10. Valtuustot aloittavat työnsä 1.9.2021 – Hội đồng thành phố bước vào nhiệm kỳ mới vào ngày 1.9.2021.
——————————————————————-
Oikeusministeriössä valmisteilla olevassa hallituksen esityksessä vaalien toimittamisen uudeksi aikatauluksi ehdotetaan seuraavaa:
* äänioikeusrekisterin tietojen poimintapäivä (missä kunnassa kukin on äänioikeutettu): 23.4.2021
* ehdokashakemusten jättöpäivä: 4.5.2021
* ehdokasasettelun vahvistaminen: 14.5.2021
* äänioikeusrekisteri lainvoimainen 25.5.2021
* kotiäänestykseen ilmoittautuminen päättyy 1.6.2021 klo 16
* ennakkoäänestys kotimaassa: 26.5. – 8.6.2021
* ennakkoäänestys ulkomailla: 2. – 5.6.2021
* vaalipäivä: 13.6.2021
* tulosten vahvistaminen: 16.6.2021
* valtuustot aloittavat työnsä 1.9.2021.
Nguồn: https://vaalit.fi/aikataulut-kuntavaaleissa
Ở Phần Lan có 309 địa phương năm 2021 (thông tin lấy từ trang mạng kuntaliitto.fi).
Những thành phố lớn có hơn 100 000 người dân như Helsinki, Espoo, Tampere, Vantaa, Oulu, Turku, Jyväskylä, Lahti, Kuopio ja Pori và 9 thành phố này có 2,2 triệu người dân. Riêng vùng thủ đô Helsinki, Espoo, Vantaa và Kauniainen có khoảng 1 190 000 người dân.
Số lượng Dân biểu hội đồng thành phố theo tỉ lệ dân số trong địa phương đó, ví dụ như trong địa phương đó có hơn 500 000 người dân thì họ có 75 ứng cử viên vào Hội đồng thành phố.
Năm 2017 có tổng cộng 33 618 ứng viên và 8 999 ứng viên đã đắc cử vào các Hội đồng thành phố cho nhiệm kỳ 2017-2021. Đa số các ứng viên đều từ các đảng phái chính trị ở Phần Lan.
Danh sách của các thành phố với số lượng dân biểu hội đồng thành phố năm 2021:
Helsinki có 85 Dân biểu hội đồng thành phố Helsinki vì dân số trên 600 000 người, Vantaa có 67 Dân biểu hội đồng thành phố, Espoo có 75 Dân biểu hội đồng thành phố, Hienola 43, Hyvinkää 51, Hämeenlinna 51, Inkoo 27, Joensuu 59, Jyväskylä 67, Kaarina 51, Kauniainen 35, Kerava 51, Kirkkonummi 51, Kuopio 59, Lahti 59, Lieto 43, Oulu 67, Pirkkala 43, Rovaniemi 51, Salo 51, Savolinna 43, Sipoo 43, Siuntio 27, Tampere 67, Turku 67, Uusikaupunki 43.
Các từ vựng:
Kaupunginvaltuusto: Hội đồng thành phố
Kaupunginhallitus: Chính quyền thành phố
Lautakunta: Uỷ ban đặc trách
Valtuutettu: Dân biểu hội đồng thành phố
Thông tin về hội đồng thành phố:
https://www.kuntaliitto.fi/tilastot-ja-julkaisut/kaupunkien-ja-kuntien-lukumaarat-ja-vaestotiedot
https://www.hel.fi/helsinki/fi/kaupunki-ja-hallinto/paatoksenteko/kaupunginvaltuusto/jasenet/Hệ thống điều hành của Hội đồng thành phố tại các địa phương
Quyền tự trị tại các địa phương có ghi rõ trong Hiến pháp Phần Lan. Các cử tri tại các địa phương sẽ trao quyền cho các ứng viên bằng cách bỏ phiếu tự do vào Hội đồng thành phố, nhưng người đắc cử làm đại diện cho họ trong suốt nhiệm kỳ 4 năm. Mỗi cử tri chỉ một phiếu bầu, họ chọn ứng viên nằm trong danh sách tại địa phương họ đang cư ngụ.
Các ứng viên đã đắc cử vào Hội đồng thành phố đều là thành viên từ các đảng phái chính trị ở Phần Lan.
- Quyền hạn tối cao là Hội đồng thành phố (kaupunginvaltuusto)
- Kế tiếp là Chính quyền thành phố (kaupunginhallitus)
- Kế tiếp là Uỷ ban đặc trách (lautakunta) dưới quyền của Chính quyền thành phố (kaupunginhallitus) và Hội đồng thành phố (kaupunginvaltuusto).
Các quyết định của Hội đồng thành phố phải tuân theo luật kuntalaki:
Về các chiếc lược của địa phương, các điều lệ của cơ quan hành chánh, đưa ra ước tính về tài chánh, về kế hoạch kinh tế của địa phương, đưa ra các mục tiêu và hướng dẫn các phương hướng hoạt động cho các công ty nhà nước, chăm lo tài sản của thành phố và về các dự án đầu tư liên quan các công ty nhà nước, kiểm soát hoạt động nội bộ của các cơ quan thành phố và ngăn ngừa các hoạt động rủi ro có thể xảy ra, các dịch vụ công cộng cũng như các dịch vụ đã mua từ các công ty tư nhân, việc lưu chuyển tiền và trả tiền cho các dịch vụ, duyệt các văn bản đảm bảo trong việc trả nợ, chọn các thành viên vào các hội đồng chủ chốt nếu cần thiết, chọn các thanh tra viên để kiểm soát tài chánh của Hội đồng thành phố, chấp nhận bản tài chánh cuối năm của Hội đồng thành phố và xoá bỏ trách nhiệm cho các thành viên trong Chính quyền thành phố, quyết định những dự án khác có liên quan trực tiếp tới Hội đồng thành phố.
Thông tin về Hội đồng thành phố Helsinki: https://www.hel.fi/Helsinki/fi/kaupunki-ja-hallinto/paatoksenteko/kaupunginvaltuusto/
Thông tin về Hội đồng thành phố Turku: https://www.turku.fi/kaupunginvaltuusto
Thông tin về Hội đồng thành phố Tampere: https://www.tampere.fi/tampereen-kaupunki/paatoksenteko/kaupunginvaltuusto.html
Thông tin về Hội đồng thành phố Vantaa: https://www.vantaa.fi/hallinto_ja_talous/paatoksenteko/kaupunginvaltuusto
Thông tin về Hội đồng thành phố Espoo: https://www.espoo.fi/fi-fi/espoon_kaupunki/paatoksenteko/valtuusto
Thông tin về Hội đồng thành phố Oulu: https://www.ouka.fi/oulu/paatoksenteko-ja-hallinto/kaupunginvaltuusto-kokoonpano
Thông tin về Hội đồng thành phố Kuopio: https://www.kuopio.fi/kaupunginvaltuusto
Thông tin về Hội đồng thành phố Joensuu: https://www.joensuu.fi/kaupunginvaltuusto
Thông tin về Hội đồng thành phố Pori: https://www.pori.fi/paatoksenteko/toimielimet/kaupunginvaltuusto
Thông tin về Hội đồng thành phố Jyväskylä: https://www.jyvaskyla.fi/paatoksenteko/kaupunginvaltuusto
Thông tin về Hội đồng thành phố Lahti: https://www.lahti.fi/kaupunki-ja-paatoksenteko/paatoksenteko/kaupunginvaltuusto/
Thông tin về Hội đồng thành phố từ trang kuntaliitto: (https://www.kuntaliitto.fi/demokratia-ja-osallisuus/valtuuston-toiminta-ja-tehtavat)[/vc_column_text][/tab][tab icon_family=”none” title=”Chính quyền thành phố” id=”1614866381648-3-7″ tab_id=”1614756681302-2″][vc_column_text]Chính quyền thành phố và chức vụ Thị trưởng (kaupunginhallitus ja pormestarimalli tai kaupunginjohtaja)
Hội đồng thành phố buộc phải thành lập Chính quyền thành phố (kaupunginhallitus), theo luật Kuntalaki (23 §). Vai trò của Chính quyền thành phố rất quan trọng, một bộ phận điều hành các cơ quan hành chánh, đảm trách về kinh tế của địa phương, đưa ra các quyết sách để Hội đồng thành phố quyết định và giám sát tính hợp pháp của các cơ quan địa phương.
Người dẫn đầu Chính quyền thành phố là Thị trưởng, trong đó các phó Thị trưởng. Ở Phần Lan hiện giờ có 6 Thị trưởng (pormestarimalli) ở các thành phố Phần Lan như Helsinki, Tampere, Tuusula, Pirkkala, Kärkölä, Puolanka theo mô hình Pormestarimalli, còn những thành phố khác theo mô hình kaupunginjohtaja (Thị trưởng). Mô hình Pormestari hay kaupunginjohtaja có ghi trong Luật Kuntalaki. Năm 2021 Turku sẽ chuyển qua mô hình Thị trưởng và bước vào hiệu lực ngày 1.6.2021: https://www.turku.fi/organisaatio , còn Lahti cũng sẽ chuyển qua mô hình Thị trưởng trong năm nay: https://www.lahti.fi/uutiset/pormestarien-tehtavarajaus-selkeaksi/ , https://www.ess.fi/paikalliset/9765
Hội đồng thành phố chọn Thị trưởng trong Hội đồng thành phố hoặc lãnh đạo ngoài Hội đồng thành phố và nhiệm kỳ không quá 4 năm, không dài hơn nhiệm kỳ của Hội đồng thành phố. Hội đồng thành phố cũng có quyền ly khai Thị trưởng nếu không còn tín nhiệm trong Chính quyền thành phố. Thị trưởng là người dẫn đầu Chính quyền thành phố trong Hội đồng thành phố, phải có mặt trong các cuộc họp của Chính quyền thành phố, thông báo về hoạt động, kinh tế và phương hướng mới tại địa phương. Một khuôn mặt đại diện cho thành phố, đầu tàu của thành phố. Sức ảnh hưởng tích cực hay tiêu cực trong quần chúng thì tùy theo cách ứng xử và cách lãnh đạo của Thị trưởng tại địa phương đó.
Kaupunginvaltuusto: Hội đồng thành phố
Kaupunginhallitus: Chính quyền thành phố
Lautakunta: Uỷ ban đặc trách
Valtuutettu: Dân biểu hội đồng thành phố
Chi tiết về trách nhiệm và vai trò của Pormestari: https://www.minilex.fi/a/kuka-on-pormestari
Thông tin chi tiết về mô hình Thị trưởng: https://www.iltalehti.fi/politiikka/a/b015e737-03b5-4cf4-b320-8e19a481f5cc
Thông tin chi tiết về Hội đồng thành phố: https://www.kuntaliitto.fi/demokratia-ja-osallisuus/valtuuston-toiminta-ja-tehtavat[/vc_column_text][/tab][tab icon_family=”none” title=”Uỷ ban đặc trách ” id=”1614954855869-5-7″ tab_id=”1614756681302-2″][vc_column_text]Vai trò và trách nhiệm của Uỷ ban đặc trách (kunnan lautakunta)
Dưới quyền hành của Chính quyền thành phố và Hội đồng thành phố. Vai trò của họ là giám sát và thực hiện các dịch vụ địa phương theo chỉ định của Hội đồng thành phố, đưa ra các ý kiến cải cách từ người dân trong việc sản xuất các dịch vụ tại địa phương.
Kaupunginvaltuusto: Hội đồng thành phố
Kaupunginhallitus: Chính quyền thành phố
Lautakunta: Uỷ ban đặc trách
Valtuutettu: Dân biểu hội đồng thành phố
Thông tin về Uỷ ban đặc trách (lautakunta): https://www.kuntaliitto.fi/demokratia-ja-osallisuus/lautakunnan-toiminta-ja-tehtavat[/vc_column_text][/tab][tab icon_family=”none” title=”Luật thu phí khách hàng ” id=”1615919446897-6-4″ tab_id=”1614756681302-2″][vc_column_text]
Uudistettu asiakasmaksulaki on vahvistettu – Luật thu phí khách hàng khi người dân Phần Lan dùng các dịch vụ xã hội và y tế công cộng tại địa phương, luật sẽ có hiệu lực bắt đầu từ ngày 1.7.2021.
Mục đích của việc sửa đổi luật asiakasmaksu này nhằm để giúp người dân địa phương không lâm vào cảnh phải nộp đơn xin thêm tiền trợ cấp xã hội (toimeentulotuki), người dân có khả năng trả các hóa đơn và họ sẽ tích cực dùng các dịch vụ khi các chi phí không có đắt tiền. Gần một triệu người Phần Lan được giảm bớt phí khách hàng khi họ dùng các dịch vụ xã hội và y tế này.
Các dịch vụ miễn phí trong luật mới của asiakasmaksulaki như dịch vụ y tá khám bệnh sơ bộ, dưới 18 tuổi đi bác sĩ khám bệnh, bệnh nhân HIV được miễn phí về thuốc men, bà mẹ mang thai đang nghiện rượu hoặc ma tuý và được khám bệnh miễn phí tại các phòng khám phụ sản.
Uudistettu asiakasmaksulaki on vahvistettu. Se laajentaa palvelujen maksuttomuutta ja kohtuullistaa maksuja. Laki sisältää myös kauan odotetut säännökset palveluasumisen maksuista. Uudistuksen myötä lähes miljoonan suomalaisen asiakasmaksut pienenevät nykyisestä.
Uusia maksuttomia palveluja ovat jatkossa esimerkiksi hoitajavastaanotot perusterveydenhuollossa, alle 18-vuotiaiden poliklinikkakäynnit, eräät tartuntatautien hoitoon liittyvät asiat, kuten HIV:n ehkäisyyn tarkoitettu lääkitys, sekä päihteitä käyttäville raskaana oleville suunnattujen äitiyspoliklinikoiden antama hoitokokonaisuus.
Thông tin về luật mới của asiakasmaksulaki được lấy từ trang valtionneuvosto.fi:
https://stm.fi/-/asiakasmaksulaki-uudistuu-lakimuutokset-voimaan-1.7.2021-
Những dịch vụ nằm trong phạm vi của phí trần (maksukatto) 683€ trong một năm, luật đổi mới về phí trần sẽ áp dụng vào đầu năm 2022.
Maksukattoa koskevat uudistukset tulevat voimaan vuoden 2022 alusta, sillä maksukaton kertyminen on sidottu kalenterivuoteen:
Luật mới này khách hàng phải tự theo dõi các chi phí xã hội và y tế nhưng trong hoá đơn phải thông báo cho khách hàng biết các dịch vụ đã sử dụng có nằm trong phạm vi của phí trần hay không.
-Phí thăm hỏi sơ bộ về sức khỏe tâm thần – mielenterveyspalvelujen perusterveydenhuolto → thuộc phạm vi phí trần bắt đầu từ ngày 1.7.2021
-Phí khám răng tổng quát – suun perusterveydenhuolto → thuộc phạm vi phí trần bắt đầu từ ngày 1.7.2021
-Phí điều trị bệnh tại nhà trong thời gian ngắn hạn – tilapäisestä kotisairaanhoidosta → thuộc phạm vi phí trần bắt đầu từ ngày 1.7.2021
-Phí chăm sóc sức khỏe thông qua hệ thống viễn thông (tuỳ theo dịch vụ) – tietyistä etäpalveluista perittäviin asiakasmaksuihin → thuộc phạm vi phí trần bắt đầu từ ngày 1.7.2021
-Phí khám bệnh bác sĩ – poliklinikkamaksu
-Phí giải phẫu một ngày – päiväkirurgisen hoidon maksu
-Phí khám bệnh đã đặt giờ trước trong hệ thống bệnh nhân (ví dụ như chữa bệnh ung thư) – sarjahoitomaksu
-Phí tập thể dục cá nhân – yksilökohtaisen fysioterapian maksu
-Phí nằm viện ban đêm hoặc ban ngày – yö- ja päivähoidon maksu
-Phí nhập viện dưỡng lão trong thời gian ngắn hạn hoặc nằm bệnh viện ngắn hạn – lyhytaikaisen laitoshoidon hoitopäivämaksu
-Phí nằm viện một ngày để điều trị tâm thần – psykiatrian päiväsairaalan maksu
-Phí tập thể dục dành cho người tàn tật – lääkinnällisenä kuntoutuksena vammaiselle annettu kuntoutushoito
-Phí chăm lo đặc biệt về tập thể dục dành cho người thiểu năng trí tuệ – kehitysvammaisten erityishuoltona annettu kuntoutushoidon maksu
Thông tin về phí trần lấy từ trang của thành phố Helsinki – Mitkä maksut ovat maksukaton piirissä eli kerryttävät maksukattoa?
https://www.hel.fi/talpa/fi/talpan-laskut-ja-perinta/maksukatto-usein-kysytyt-kysymykset
Những dịch vụ nằm ngoài phạm vi của phí trần, xin đọc thêm thông tin – Maksukaton ulkopuolelle jäävät: https://www.phhyky.fi/fi/asiakkaalle/asiakasmaksut-ja-kuntalaskutus/asiakasmaksujen-maksukatto-vapaakortti/
Chính phủ Phần Lan ngày 6.3.2021 đã quyết định dời ngày bầu cử cấp địa phương, trong Quốc hội Phần Lan có 8 trong 9 Đảng phái đã chấp nhận dời ngày, chỉ riêng Đảng Perussuomalaiset phản đối mà thôi. Đúng ra ngày bầu cử chính thức sẽ là ngày 18.4.2021 nhưng chính phủ đã quyết định dời ngày bầu cử vào 13.6.2021. Chính phủ Phần Lan sẽ đưa đề nghị này vào Quốc hội để duyệt xét. Lý do dời ngày vì đại dịch korona càng ngày càng nghiêm trọng hơn. Bà Bộ trưởng bộ tư pháp Anna-Maija Andersson đã thông báo trên Twitter 6.3.2021.
Báo Helsingin Sanomat 6.3.2021: https://www.hs.fi/politiikka/art-2000007844807.html
