Cứ mỗi ba người là có một người mắc phải bệnh ung thư. An ủi là so với thế giới, chúng ta có phương thức điều trị tốt nhất và ngày càng tân tiến hơn.
Mỗi năm phát hiện thêm khoảng 30 000 ca ung thư. Cách đây 20 năm trước con số mắc bệnh ung thư chưa tới một nửa như hiện tại. Sự gia tăng của tuổi thọ, các thói quen, môi trường và sự chẩn đoán ngày càng phát triễn là những nguyên nhân dẫn đến con số phát hiện các ca ung thư ngày càng gia tăng.
– Ung thư là bệnh của người già. Khi tuổi thọ gia tăng, thì nguy cơ mắc bệnh ung thư cứ theo vậy mà tăng. Các thói quen sinh hoạt đóng vai trò quan trọng trong việc phát bệnh, giáo sư bệnh ung thư, Sirpa Leppä, từ Trung tâm ung bứu HYKS, thuộc Bệnh viện đại học Helsinki, chia sẻ.
Theo bà, nguyên nhân hàng đầu của ung thư là hút thuốc lá. Khi việc hút thuốc lá bớt đi, thì biểu hiện ung thư ở nam giới cũng giảm một cách đáng kể. Nguyên nhân thứ nhì giáo sư đề cao là thức ăn. Ví dụ như thịt đỏ (heo, bò, cừu) là nguyên nhân chính gây bệnh ung thư đường ruột. Nhìn theo bình diện toàn cầu, bệnh ung thư đường ruột xuất hiện ở các nước Tây phương nhiều hơn nơi khác.
– Thực phẩm nghiêng về rau quả sẽ tốt hơn và thậm chí có tác dụng chống ung thư đường ruột, bà nhấn mạnh.
Việc chẩn đoán quá mức gây buồn phiền
Vì việc phát hiện bệnh ung thu càng ngày càng chính xác, nên đôi khi dẫn đến trường hợp chẩn đoán quá mức. Việc này mang lại nhiều buồn phiền, lo âu, sợ hãi và căng thẳng ở bệnh nhân. Ví dụ việc sàng lọc ung thư tiền tuyến liệt không nhất thiết dẫn đến biện pháp chữa trị nào cả.
Ở Phần Lan, theo thống kê, cứ mỗi ba người là một người bị mắc bệnh ung thư nào đó. Điều an ủi ở đây là, hàng trăm, thậm chí hàng ngàn người trong chúng ta, vẫn sống bình thường mặc dù đang hoặc đã từng mắc phải bệnh ung thư.
– Chúng ta có thể sống cùng với bệnh ung thư, thậm chí sống một cuộc sống tốt đẹp nữa, giáo sự Leppä khích lệ.
Thực tế là bệnh nhân ung thư tại Phần Lan có thể rất yên tâm về việc trị liệu mà họ được tiếp nhận, là mức cao nhất thế giới, dù họ có sống bất kỳ ở đâu trên đất Phần Lan. Ngoài ra, bệnh nhân sẽ được trị liệu một cách bình đẳng, mà không cần lo về việc có bảo hiểm sức khỏe hay không. Bệnh viện công hay tư đều có mức chữa trị ngang nhau.
Theo báo điện tử Yle-Uutiset 19.4.2018 / Jussi Salokorpi : https://yle.fi/uutiset/3-10169037
Mỹ Huệ lược dịch
Joka kolmas sairastuu johonkin syöpään – Lohtuna on se, että saamme maailman parasta ja yhä parempaa hoitoa
Suomessa todetaan vuosittain noin 30 000 syöpätapausta. Vielä parikymmentä vuotta sitten määrä oli puolet pienempi.
Ikääntyminen, elämäntavat, ympäristö ja yhä parempi diagnostiikka. Siinä syitä, miksi syöpätapauksia todetaan selvästi aiempaa enemmän.
– Syöpä on seniorikansalaisten sairaus. Ihmiset elävät paljon pidempään, joten he ehtivät jossakin elämänvaiheessa sairastua, kertoo syöpätautien professori Sirpa Leppä Helsingin yliopistollisen sairaalan, HYKSin syöpäkeskuksesta.
Ylen aamu-tv:ssä vieraana olleen professori Lepän mukaan myös elintavat ovat edelleen iso tekijä syöpiin sairastumisen taustalla.
– Merkittävin tekijä on tupakointi. Kun se on vähentynyt, niin esimerkiksi miesten keuhkosyövän ilmaantuvuus on laskenut ihan merkittävästi.
Toisena tekijänä professori mainitsee ravinnon. Esimerkiksi suolistosyövissä tiedetään, että punainen liha on riskitekijä. Globaalitasolla eron näkee siinä, että suolistosyövät ovat selvästi yleisempiä länsimaissa kuin muualla.
– Enemmän kasvipainotteinen ravinto olisi parempi, ja jopa suojaava tekijä, professori huomauttaa.
Ylidiagnostiikka luo turhia murheita
Parantunut tautien tunnistaminen ja löytämien taas on johtanut joistain tapauksissa ylidiagnostiikkaan. Professorin mukaan se saattaa lisätä jopa aivan turhaan huolta, murhetta ja pelkoa. Varsinkin sellaisissa tapauksissa, joissa taudilla ei ole mitään merkitystä ihmisen kokonaiseliniän kannalta.
– Jos sillä [taudilla] ei ole elämän kannalta käytännön merkitystä, niin se tuo aina painetta ja huolta. Ja jos sillä ei ole mitään merkitystä henkilön kokonaiselinajan kannalta niin olisi ehkä ollut parempi, ettei olisi tiennyt siitä.
Esimerkiksi miesten eturauhassyöpien seulonta ei välttämättä johtaisi mihinkään.
Tilastojen mukaan luvut siis osoittavat että joka kolmas suomalainen ehtii jossain vaiheessa elämäänsä saada jonkun syövän. Määrä ovat jopa tuplaantuneet parissakymmenessä vuodessa.
Lohtuna syöpätapausten lisääntymiselle professori muistuttaa, että jo nyt kaduilla liikkuu koko ajan monia satoja, tuhansia ihmisiä, jotka elävät syöpänsä kanssa tai ovat sen sairastaneet ja siitä toipuneet.
– Sen kanssa voi elää, usein jopa aivan hyvää elämää.
– Myös hoitotulokset paranevat koko ajan. Suomessa voi sairastaa syöpää niin turvallisesti kuin vaan voi. Sitä hoidetaan hyvin joka paikassa. Toivoisinkin, että syöpäpotilaat voisivat ajatella, että he ovat turvallisissa käsissä.
Lisäksi hoito Suomessa ei ole kiinni siitä, onko vakuutus tai taloudellinen tilanne mikä tahansa.
Tekstit ja kuvat toimittajalta Jussi Salokorpi – Yle-Uutiset
